Тұқым қуалайтын ангионевротикалық ісіну (ТҚАІ) - сирек кездесетін генетикалық ауру. Бүкіл әлемде 50 мың адамның біреуінде ТҚАІ бар деп саналады.
Тұқым қуалайтын ангионевротикалық ісінудің белгілері мен симптомдары
ТҚАІ ауырсынатын және кенеттен ісінуді тудыруы мүмкін. ТҚАІ ұстамалары күтпеген жерден болуы және бірнеше күнге созылуы мүмкін. Ісіну мен ауырсыну көбінесе мүгедектікке әкеледі, яғни, адам күнделікті тапсырмаларды орындай алмайды. Бұл жағдайда ТҚАІ-мен өмір сүру физикалық жағынан да, эмоционалды жағынан да қиын болады.
Ісінудің жалпы аймақтарына мыналар жатады:
- Бет
- Көмей
- Құрсақ қуысы
- Жыныс мүшелері
- Қол
- Аяқ
Көмейдің ісінуі өмірге қауіп төндіруі мүмкін, өйткені ол тұншығуға әкелуі мүмкін. Егер сізде көмейге әсер ететін ұстама пайда болса, жедел көмекке жүгініңіз.
ТҚАІ күтпеген жерден болуы мүмкін
ТҚАІ күтпеген жерден болуы мүмкін
ТҚАІ симптомдары мен ағымы әр адамда әртүрлі болуы мүмкін. Тіпті бір адамның денесінің әртүрлі бөліктері ісінуі мүмкін. Немесе біреудежыныстық жетілу кезінде жиі ұстамаұстайды. Ал әдетте құрсақ қуысының ісінуін сезінетін басқа біреу кенеттен көмейінің немесе денесінің басқа бөлігінің ісінгенін сезінуі мүмкін.
Пайдалы ақпарат
ТҚАІ ұстамасы дененің бір бөлігінде басталып, екінші бөлігіне таралуы мүмкін.
Егер ТҚАІ ұстама ларын емдемесе, онда ісінулері және дамуы бірнеше күн сақталуы мүмкін. Ісіну әдетте 24 сағат ішінде күшейеді, содан кейін 48 -72 сағат ішінде баяу кетеді.
Кейбір адамдар ұстама алдында шаншуды сезінеді. Сондай-ақ, ісіну басталғанға дейін бөртпе пайда болуы мүмкін, ол терінің бетіне шықпайды және қышымайды.
Тұқым қуалайтын ангионевротикалық ісінуді не тудырады
ТҚАІ бар пациенттердің көпшілігінде қандағы маңызды ақуыз деңгейі жеткіліксіз немесе бұл ақуыз дұрыс қызмет етпейді, оны C1-эстераза ингибиторы (C1-INH) деп атайды.
C1-ингибиторы жеткіліксіз болған кезде плазмалық калликреин деп аталатын басқа ақуыздың белсенділігі артады. Плазма калликреинінің жоғары белсенділігі брадикининнің, яғни ісінуді тудыратын заттың шамадан тыс өндірілуіне әкеледі.
ТҚАІ ұстамаларына не себеп болады
ТҚАІ ұстамаларын кейде түрлі триггерлер қоздырады, ТҚАІ әртүрлі адамдарда айтарлықтай құбылмалы болуы мүмкін, сондықтан сіздің триггерлеріңіз басқа адамдардікінен айтарлықтай өзгеше болуы мүмкін. Біреудің дене жарақатынан, мысалы, велосипедтен құлаған кезде немесе стоматологиялық рәсім кезінде ұстамасы ұстауы мүмкін. Басқа адамда қайталанатын іс-қимылдан, мысалы, қайшымен жұмыс істеген кезде ісіну дамуы мүмкін.
ТҚАІ ұстамаларының кейбір кең таралған триггерлері:
Эмоционалды күйзеліс
Кішігірім жарақат, хирургиялық араласу немесе стоматологиялық рәсім
Инфекция
Етеккірдің келуі немесе контрацепцияның белгілі бір түрлері сияқты гормоналды өзгерістер
Дене белсенділігі, мысалы, көгалды қырқу немесе қайшыны пайдалану